هیئت بازارهای سرمایه ترکیه (CMB) و یا همانCapital Markets Board Turkey مرجع نظارتی و مسئول بازارهای اوراق بهادار در ترکیه است. بنا به قانون بازار سرمایه (CML) که در سال 1981 تصویب شد، CMB مقررات دقیقی برای سازماندهی بازارها و توسعه ابزارها و نهادهای بازار سرمایه وضع کرده است. این سازمان تونسته رگوله سطح 3 رو به خودش اختصاص بده.
| نام اختصاری | CMBT |
| نام کامل | Capital Markets Board Turkey |
| کشور | ترکیه |
| سطح | سوم |
| وب سایت | www.cmbt.gov.tr |
عملکرد CMBT
رگوله CMBT بر اساس اهداف اصلیش، عملکرد عادلانه و منظم در بازارها و حمایت از حقوق سرمایه گذاران، مسئولیت های زیادی داره. بنا به مراحل توسعه بازارها و وضعیت اقتصاد کشور، فهرست اولویت ها هر از چند گاهی تغییر می کنه. با این حال هدف اصلی رگوله CMBT یکسانه:
- داشتن تدابیر لازم برای تقویت و توسعه بازار سرمایه
- کمک به تخصیص کارآمد منابع مالی در کشور
- تضمین حمایت از سرمایه گذار
ماموریت CMBT
مهمترین ماموریت رگوله CMBT در جهت رسیدن به اهدافش هست. این سازمان در ابتدا به دنبال ایجاد یک سری مقررات نوآورانه هست. از دیگر ماموریت های CMBT، رقابت کردن در بازارهای ترکیه و در سطح بین المللی هست. این سازمان سعی دارد که در بازارهای سرمایه ترکیه انصاف، کارایی و شفافیت را برقرار کند. برای همین در این بازارها نظارت بهتری دارد.
اهداف و مقاصد
رگوله CMBT در محدوده مأموریتش، اهداف استراتژیک اصلی رو در موارد زیر تعیین کرد. در ابتدا رگوله CMBT سعی کرد زیرساخت های بازار سرمایه را قوی کنه. پس در این بین به سراغ ارتقای کیفیت محصولات و کار کارکنان هیئت مدیره رفت.
هدف بعدی رگوله CMBT حمایت بیشتر از سرمایه گذاران هست. پس باید در درجه اول شفافیت و انصاف در بازار سرمایه رو ترویج بده. این سازمان باید اثربخشی عرضه و تقاضای بازارها ارتقا بده، هنجارهای بازارهای سرمایه بین المللی رو قبول کنه و اونها رو به طور کامل در مقررات وارد کنه.از اهداف بعدی رگوله CMBT، تسهیل نوسازی ساختار بازار هست.
چارچوب قانونی بازارهای سرمایه در ترکیه
چارچوب قانونی بازارهای سرمایه ترکیه شامل سه قانون اساسی هست که یکیشون به طور خاص به این حوزه اختصاص داره و اون قانون بازار سرمایه (CMBT) هست. بقیه موارد، دستور قانون شماره 91، در مورد مبادلات اوراق بهادار و قانون تجارت ترکیه هست.
بیشتر بخوانید: رگوله GLOFSA
دیدگاه CMBT
هدف رگوله CMBT، تنظیم و کنترل عملکرد امن، منصفانه و منظم بازارهای سرمایه و حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران هست. پس از تصویب قانون CML در سال 1360، برای ساماندهی بازارها و نهادهای بازار سرمایه، توسط بانک مرکزی مقررات لازم انجام شد.
فعالیت نهادهای تحت نظارت
شرکت های سهامی با بیش از 100 سهام دار که سهامشون رو به عموم عرضه می کنن، مشمول رگوله CMBT بودن. طبق اصلاحیه CMBT که در سال 1999 انجام داد، سهام شرکت ها با بیش از 250 سهامدار عرضه شده به عموم تلقی میشه و این شرکت ها مشمول مقررات مربوط به شرکت های سهامی عام هستن.
علاوه بر اینها، انتشار اوراق بهادار توسط شرکت های اقتصادی دولتی (SEEs) – از جمله آنهایی که در محدوده برنامه خصوصی سازی قرار دارن – شهرداری ها و مؤسسات مرتبط، مشمول الزامات افشای CMBT هستن که به وسیله اصلاحات مربوطه، تنظیم شده.
ساختار قانونی CMBT
اصول تأسیس، فعالیت و حسابرسی بورس ها به موجب مصوبه قانون شماره 91 مصوب 1363 تعیین میشه و ساختار قانونی مربوط به عملکرد بازارهای ثانویه در این مصوبه مشخصه.
قانون تجارت ترکیه، مصوب 1956، مقررات تأسیس و فعالیت شرکت ها رو تنظیم و ابزارهای مالی رو به طور کلی تعریف و تنظیم میکنه. بنابراین، شرکت‌های سهامی مشمول رگوله CMBT هر زمان که مقرراتی در اونها وجود نداشته باشه، ملزم به رعایت مفاد قانون تجارت هستن.
بیشتر بخوانید: رگوله CBTT
تامین مالی CMBT
رگوله CMBT رو میشه به عنوان تأمین کننده مالی مستقل در نظر گرفت، چون همه هزینه ها توسط صندوق خاصی پرداخت میشه که برای این منظور و با رعایت قانون بازار سرمایه (CMBT) ایجاد شده.
درصد معینی از حجم اوراق بهادار که در رگوله CMBT ثبت شده، توسط ناشر به عنوان حق ثبت پرداخت میشه که منابع مالی بودجه CMBT رو تشکیل میده. این نسبت با توجه به نوع و سررسید اوراق بهادار و بازار بورسی که اوراق بهادار در اون برای معامله پذیرفته بین 02/0 تا 2/0 درصد متغیر هست. (CML، ماده 28-ب)
“در صورتی که درآمد حاصل از این صندوق برای پرداخت هزینه های بانک مرکزی کافی نباشه، این کسری به میزانی که مجلس از بودجه وزارت مربوطه اختصاص میده، تامین میشه. با این حال، از زمان تاسیس CMBT، هرگز این اتفاق نیفتاده.”
شیرین سعیدی- کارشناس تولی محتوای کنزا بروکر
روابط بین المللی
رگوله CMBT به روابط بین المللی، اصول و استانداردهای بین المللی در توسعه بازار اهمیت زیادی میده. در این زمینه، علاوه بر مطالعات مربوط به انطباق با استانداردهای اتحادیه اروپا، CMBT به تلاش های خودش برای تقویت روابطش با IOSCO، که CMBT عضوش هست، ادامه میده و همکاریشون رو با مقامات خارجی و سازمان های بین المللی افزایش میده.
نتیجه گیری
CMBT هیئت سرمایه گذاری ترکیه هست که وظیفه نظارت بر بازارهای مالی ترکیه رو به عهده داره. عملکرد CMBT باعث ایجاد بازار عادلانه، شفاف و کارآمد میشه.
مهمترین ماموریت CMBT، ایجاد مقررات جدید و نظارت بهتر در بازار هست. CMBT تونسته رتبه سطح 3 در جهان رو کسب کنه. خدمات و نظارت این سازمان شامل شرکت ها و نهادهای ایرانی هم میشه.