بانک مرکزی ایسلند (رگوله CBI‌) موسسه مستقل و متعلق به دولت ایسلند است. قانون بانک مرکزی ایسلند سعی می کنه تا از لحاظ قیمت و مالی ثبات داشته باشه و در کنار اون، فعالیت هاش سالم و مطمئن باشه. رگوله CBI از نظر اعتبار سطح یک در جهان به حساب می یاد. 

تاریخچه

توسعه سیستم مالی ایسلند، نشون میده که این کشور دیگه وابسته ولیعهد دانمارک نیست و خودش یک جمهوری مدرن و پردرآمد به حساب میاد. در پیشرفت اولین بانکداری ایسلند، دولت خیلی سهیم بوده و اولین بانک دولتی Landsbanki Íslands (بانک ملی ایسلند) بود که توسط قانون در سال 1885 تاسیس شد. 

بانک دوم، Íslandsbanki (بانک ایسلند)، یک شرکت سهامی خصوصی بود که اکثرا به سرمایه گذاران دانمارکی تعلق داشت. این شرکت در سال 1904 فعالیت خودش رو شروع کرد و فعالیتش تحت یک سری قوانین بود. این بانک تونست حق انتشار اسکناس با پشتوانه طلا رو پیدا کنه.

در سال 1918، افکار سیاسی که مخالف بودن، حق انتشار اسکناس رو به دست یک بانک تحت کنترل خارجی واگذار کردن. پس قدرت انتشار اسکناس به تدریج از Íslandsbanki به Landsbanki دولتی منتقل شد.

سیاست پولی در اوایل دوره بعد جنگ، در مدیریت اقتصاد ایسلند در اوایل نقش زیادی نداشت.

لندزبانکی از سال 1927 تنها حق انتشار اسکناس و داشت و از طرفی سهم بانک تجاری اصلی، بیش از نیمی از کل سپرده‌ها در بانک‌ها و بانک‌های پس‌انداز بود.

با وجود این منافع بانکی تجاری قوی و عملکردهای محدود بانک مرکزی، تنها میشه انتظار داشت که سیاست پولی در فعالیت های لندزبانکی عقب نشینی می کرد.

در سال ۱۹۵۷، برای تغییر این وضعیت قدم مهمی برداشته شد. اداره انتشار اوراق بهادار، برای اینکه بتونه نقدینگی سیستم بانکی رو در اختیار خودش بگیره، روش های جدیدی برای نظارت به کار گرفت. اما با همه اینها، فقط در نیمه راه بود. در آخر سال ۱۹۶۱ تونست برای ساختن  یک بانک مرکزی کاملاً مستقل از بخش بانکداری مرکزی Landsbanki، قدم های مهمی برداره.

“همه فعالیت بانکی در اختیارات نخست وزیر هست، اما امور مربوط به ثبات مالی و بازارهای مالی به وسیله وزارت دارایی و امور اقتصادی رگوله CBI‌ اداره میشه.” 

شیرین سعیدی- کارشناس تولید محتوای کنزا بروکر

سازمان

هر کدام از بخش های رگوله CBI‌ وظایفی رو بر عهده گرفتن که در ادامه میخوایم بهشون اشاره کنیم: 

رئيس بانك مركزي مسئوليت عمليات بانك و هدایت اون رو بر عهده گرفت. اون اختيار تصميم گیری در مورد همه مواردي رو داره كه قانون این اختیار رو به ديگران واگذار نکرده. 

کمیته نظارت مالی در مورد ابزارهای سیاست پولی تصمیم می گیره که این کار توسط کمیته سیسات پولی انجام میشه. در این کمیته، براساس قانون و یا بخش نامه های دولتی، تصمیماتی گرفته شده و به مرجع نظارت مالی واگذار میشه

استاندارد و معاون های اون در مورد مدیریت ذخایر بین‌المللی تصمیم میگیرن، به شرکت‌های اعتباری که مشکل نقدینگی دارن، ضمانت نامه و یا وام میدن و بر اساس قانون ارز برای تنظیم قوانین مربوط به ورود ارزهای جدید، تصمیم های لازم رو میگیرن. آنها برای عملکرد بازارهای ارزی قوانینی تنظیم می کنن و برای سازماندهی و نظارت به فعالیت های بانکی، تصمیمات لازم رو می گیرن.

هیئت نظارت وظیفه داره بررسی کنه که آیا فعالیت های بانک مطابق با مقررات قانونی عمل می کنه یا نه. 

ویزر کشور فرماندار رو برای پنج سال منصوب میکنه، سه معاون استاندار رو برای مدت پنج سال منصوب میکنه.، یک معاون به امور مربوط به سیاست پولی رسیدگی می کنه، معاون دوم به مسائل مربوط به ثبات مالی میرسه و معاون سوم به امور مربوط به نظارت مالی میرسه.

وظایف CBI

رگوله CBI‌ باید بتونه وظایفش رو به خوبی انجام بده. این وظایف شامل: حفظ کردن ذخایر بین المللی و بالا بردن امنیت سیستم مالی مثل واسطه گری در پرداخت های داخلی هست.

همچنین طبق قانون، بانک مرکزی وظیفه داره سیاست‌های اقتصادی که دولت اجرا می کنه، تا وقتی که این سیاست‌ها مغایرتی با اهداف بانک نداشته باشه، بتونه گسترش بده. 

رگوله CBI‌ یک سری وظایف خاصی بر عهده گرفته تا بتونه به فعالیت های سازمان بهتر نظارت کنه. در ادامه به چند تا از این وظایف اشاره می کنیم: 

ثبات قیمت

بر اساس قانونی که به وسیله دولت ایسلند و بانک مرکزی صادر شده، در تاریخ بیست و هفتم مارس سال ۲۰۰۰، بانک باید نرخ تورم رو اندازه بگیره. این نرخ با افزایش ۱۲ ماهه در شاخص قیمت مصرف کننده‌ها اندازه‌گیری میشه. 

این موضوع باعث شده که بانک بتونه برای ثابت نگه داشتن قیمت، یک سری سیاست‌های پولی رو به کار بگیره. برای این کار از یک سری ابزارهایی استفاده میکنه که این ابزارها شامل مواردی مثل نرخ‌های بهره بانک، تسهیلات برای موسسات اعتباری، حداقل ذخیره ارزی و معاملات بازار ارز و معاملات اوراق بهادار هست.

برای اینکه از ابزارهای مالی بتونه استفاده کرده و سیاست‌های پولی بانک رو رهبری کنه یک کمیته ۵ نفره تشکیل داده. 

کمیته سیاست پولی

بر اساس قانون، تصمیماتی که مربوط به ابزارهای سیاست پولی بانک مرکزی میشه رو کمیته سیاست پولی می‌گیره، این ابزارهای سیاست پولی شامل: تصمیمات نرخ بهره معاملات با موسسات اعتباری به غیر از وام‌های نمایی و تصمیمات مربوط به ذخایر ارزی و معاملات اوراق بهادار و بازار ارز هست. هدف از انجام همه این کارها اینه که بتونن قیمت ارزهای فعلی کمیته رو در حد ثابتی نگه دارن. 

تعیین استراتژی سیاست

MPC‌ استراتژی سیاست پولی را تعیین میکنه. این روش یک چهارچوب کاملی ساخته که در اون تصمیمات سیاست پولی گرفته میشه و اون رو به مردم اطلاع میدن.

ثبات اقتصادی

از وظایف اصلی بانک مرکزی ایسلند اینه که سیستم مالی امن، موثر و با ثبات رو ترویج بده. منظور از ثبات مالی یعنی اینکه سیستم مالی در برابر شوک‌هایی که به اقتصاد و بازارهای مالی وارد می‌کنه، بتونه از خودش مقاومت نشون بده. در این صورت مطمئن میشه که سرمایه در دسترس هست. 

یک سیستم مالی که ثبات داشته و سالمه، تونسته در رشد تولید و سیاست‌های پولی تاثیر زیادی داشته باشه، در طی هر سال بخش ثبات مالی بانک دو بار به طور کامل ارزیابی میشه. این ارزیابی از طرف موسسات مالی، بازارهای مالی و سیستم‌های پرداخت انجام میشه و نتایجی که به دست میاد، در گزارش‌های مربوط به ثبات مالی بانک منتشر میکنه. 

نظارت بر زیرساخت‌های بازار مالی

بانک مرکزی ایسلند بر اساس قانون وظیفه داره که برای ارتقا دادن ثبات مالی و فعالیت‌های مالی سالم اقدام کنه. بانک یک سری وظایفی بر عهده داره که این وظایف باید با نقشی که داره سازگاری داشته باشه. 

• یک سیستم مالی ایمن و موثر رو ارتقا بده
• واسطه‌گری مربوط به پرداخت‌های داخلی و فرامرزی رو انجام بده

سیستم‌های پرداخت و اوراق بهادار نقش مهمی در سیستم‌های مالی داره، به همین خاطر باید عملکردش کاملاً موثر و قابل اعتماد باشه. بانک‌ها در زمینه واسطه‌گری تونستن نقش چند محوری ایفا کنن.

بیشتر بدانید: رگوله BaFin

هدف از نظارت

بانک به زیر ساخت‌های بازار مولی نظارت می‌کنه. هدف از انجام این کار اینه که بتونه امنیت رو ارتقا بده و باعث کارایی و کارآمدی زیر ساخت‌های اصلی در سیستم مالی ایسلند و یا زیرساخت‌های مهم بازار مالی بشه. این‌ها کارها به خاطر ابنه که بتونه از ثبات مالی محافظت کنه.

بیشتر بخوانید: رگوله CIRO

نتیجه گیری

رگوله CBI ایسلند به عنوان یک سازمان مستقل از دولت وظایفی رو بر عهده گرفته تا در نهایت بتونه بازار مالی ثابت و شفافی ارائه بده. این رگوله با سازمان دهی مناسب و عملکرد خوبی که داشته تونسته فعالیت های خوبی در بازارهای مالی داشته باشه. به همین خاطره که CBI رگوله سطح یک در جهان رو داره. بهتره بدونید که رگوله CBI برای ایرانیان خدماتی نمیده.